Servo Motorların Aşırı Amper Çekmesinin Sebebi Nedir?

Servo motorlar birçok endüstriyel uygulama da kullanılan ve iş süreçlerini maksimum seviyeye taşıyan bir motor türüdür. Bazen bazı durumlardan kaynaklı olarak, servo motorlarda aşırı amper değerlerinde çalışabiliyor. Bu ve bu gibi olası durumların birçok nedeni vardır. Bu nedenler hakkında detaylı bilgi sahibi olabilmeniz için “Servo Motorların Aşırı Amper Çekmesinin Sebebi Nedir?”  adlı içeriğimizi hazırladık. Sizde içeriğimize göz atarak, servo motorunuzun aşırı amper tüketmesinin sebebini öğrenebilir ve bu na göre uygun önlemler alabilirsiniz. Böylelikle enerji tüketiminden tasarruf elde edebilirsiniz.

Servo Motorlarda Amper ve Devir İlişkisi Nedir?

Servo motorlarda devir ve amper arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu noktada servo motorlar devir sayısını artırmak için daha fazla amper kullanırlar. Örneğin yüksek devirde çalışması öngörülen servo motorlarda, daha fazla enerji açığa çıkması için yüksek amperlerde çalışır. Bu durum bazen farkı durumlara neden olabilir. 

Ortalama Bir Servo Motor Kaç Devirde Döner?

Servo motorlar, farklı uygulamalara bağlı olarak geniş bir hız yelpazesinde çalışabilir. Bu sebeple kesin bir devir ve amper sayısı vermek mümkün değildir. Ancak  ortalama bir devir sayısı ve amper değeri vermek gerekirse,  motorun tipi, modeli ve kullanım amacı gibi değişkenlere bağlı olarak değiştiğini söyleyebiliriz. Bu değişkenleri detaylı şekilde incelemek gerekirse;

• Gerilim ve Frekans: Servo motorun çalıştığı gerilim ve frekans, motorun dönüş hızını ve amper miktarını belirlemede önemli bir rol oynar. Yüksek frekans ve gerilim, genellikle daha yüksek hızlara ulaşmaya yardımcı olur.
• Kontrol Sistemi: Servo motorlar, genellikle hız ve konum kontrolünü sağlamak için bir kontrol sistemine bağlıdır. Bu kontrol sistemi, motorun hedef hıza ve konuma ulaşması için gereken komutları verir ve motorun hızını ve dönüşünü hassas bir şekilde ayarlar.
• Motor Tipi ve Tasarımı: Servo motorun tipi ve tasarımı, motorun maksimum amper değerini belirleyebilir. Farklı motor tipleri farklı hız kapasitelerine sahip olabilirler.
• Yük: Motorun taşıması gereken yük, motorun hızını etkileyebilir. Örneğin; Yük arttıkça, motorun hızını düşürmek veya kontrol etmek gerekebilir.
• Tork Gereksinimleri: Servo motorun döndürmesi gereken yükün tork gereksinimi, motorun hızını etkileyebilir. Yüksek tork gerektiren durumlarda motorun hızı düşebilir.
• Geri Bildirim: Servo motorlar, genellikle hız ve konum için geri bildirim mekanizmaları ile donatılmıştır. Bu mekanizmalar, motorun hızını kontrol etmek ve düzenlemek için önemlidir.
• Mekanik ve Elektriksel Verimlilik: Motorun verimliliği, belirli bir yük ve hızda çalışırken ne kadar verimli olduğunu belirler. Düşük verimlilik, hızın azalmasına neden olabilir.

Peki Servo Motor Maksimum Gücü Hangi Devirde Verir?

Servo motorlar, genellikle maksimum güçlerini belirli bir hız aralığında verirler. Bunu detaylı bir şekilde açıklamak gerekirse örneğin; Servo motor nominal hızına yakın veya bu hızın biraz altında ise maksimum gücü verdiğini söyleyebiliriz. Çünkü Nominal hız, motorun tasarlandığı hızdır ve genellikle motorun verimli çalıştığı hız aralığına karşılık gelir. Böylelikle servo motorlar en verimli şekilde çalışarak maksimum amper değerini sağlayabilirler. 

Ancak, servo motorun maksimum gücünü ve amper değerini belirlerken,  motorun kapasitesi ve kullanım amacı göz önünde bulundurmalı. Aksi halde gereğinden fazla hız, motorun aşırı ısınmasına veya verimliliğin düşmesine neden olabilir. Aynı şekilde, çok düşük hızlarda çalışma da motorun performansını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, servo motorun maksimum gücünü hangi devirde vereceğini belirlemek için motorun teknik özelliklerini ve çalışma koşullarını dikkate almak önemlidir.

Servo Motor Devrine Göre Gücü Değişir mi?

Servo motorlarda en merak edilen soruların başında gelen “Servo Motor Devrine Göre Gücü Değişir mi?” sorusuna cevabımız genel olarak evet olacaktır. Bunun sebebi, servo motorların genellikle belirli bir hız aralığında maksimum güçlerini verecek şekilde tasarlanmış  olmalarıdır. Bu nedenle de Motorun hızının artması, belirli bir noktaya kadar gücün artmasına yol açabilir. Ancak hız arttıkça motorun mekanik ve elektriksel kayıpları da artabilir. Bu durum belli etkenlere bağlı olarak değişebilir.

• Güç, Tork ve Devir İlişkisi:  Servo motorları güç, tork ve devir açısından ele almak gerekirse, motorun devir hızını artırmak veya azaltmak torku etkiler ve buna bağlı olarak güç de değişir. Örneğin, motorun devir  hızını artırırsanız, belirli bir yükte motorun torku azalabilir. Buna karşılık, motorun hızını düşürdüğünüzde, genellikle motorun torku artmış olur.
• Sabit Güç Bölgesi: Sabit güç, devir gücünü etkileyen önemli bir etkendir. Bunu anlaşılır bir şekilde açıklamak gerekirse; Servo motorlar genellikle farklı hızlarda (devir/dakika veya rpm) çalışırlar. Bu nedenle de bir motorun gücü motorun devrine (hızına) bağlı olarak değişse de sabit güç bölgesi aynı kalmaktadır. 
• Maksimum Tork ve Maksimum Güç: Servo motorların devir gücünün değişimini, maksimum tork ve güç konusunda ele aldığımızda, devir (hız) değiştikçe motorun gücü ve torku farklı şekillerde etkilendiğini söyleyebiliriz. Örneğin; servo motorun yavaş çalıştığı veya durma noktasında olduğu hallerde tork en yüksek seviyeye ulaşır. Veya tam tersi durumlarda, hız arttıkça motorun torku da azalır.
• Motor Seçimi ve Güç Değerleri: Motor seçimi direkt olarak motorun devrini belirleyen önemli bir noktadır. Öncelikle, motor seçimi sürecinde, motorun ihtiyaçlarınıza uygun bir hız aralığında çalışabilmesi önemlidir. Farklı motor tipleri farklı hız aralıklarında en iyi performansı sunar. Örneğin, AC senkron motorlar belirli bir hızda sabit kalırken, servo motorlar geniş bir hız aralığında hassas kontrol sağlar. Bu nedenle, motorun kullanım amacına uygun bir hız aralığı sunabilen bir motor seçmek gereklidir. Aksi durumda aşırı ısınma gibi durumlar baş gösterebilir.

Servo Motor Neden Aşırı Amper Çeker?

Servo motorlar bazen fazla çalışmadan kaynaklı veya farklı durumlardan kaynaklı olarak aşırı amper çekebiliyor. Bu durum genellikle motorun tasarımı, çalışma koşulları ve çevresel faktörlerle ilişkili olup, servo motorun daha fazla enerji harcamasına ve enerji tasarrufunun ortadan kaldırılmasına neden olur. Bahsi geçen bu durumları sıralamak gerekirse;

1.Mekanik Sıkışma veya Tıkanma

Servo motorun aşırı amper çekmesine neden olan faktörlerin başında gelen mekanik sıkışma ve tıkanma durumu, servo motorun mekanik olarak kısıtlanmasına ve normalde olması gereken akışkan hareketin engellenmesine neden olup, motorun daha fazla güç harcamasına ve aşırı amper çekmesine yol açar. Servo motorda meydana gelen bu mekanik sıkışma ve tıkanmanın temel nedeni makine parçalarının hasar görmesi, yağlama eksikliği, yetersiz montaj veya kullanılan malzemenin kalitesizliği gibi  nedenler olabilir. Bu yüzden servo motorda mekanik sıkışma ve tıkanma belirtisi fark ettiğiniz an, motorun çalışma yükünü azaltabilir. Aynı zamanda da motorun montajını ve çalışma ortamını iyileştirebilirsiniz.

2.Hatalı Parametre Ayarları

Servo motorun aşırı amper çekmesine neden olan bir diğer faktör ise, hatalı parametre ayarıdır. Bu durum servo motorların genel olarak, beraber kullanıldığı kontrol edici cihazlarda yapılan yanlış parametre ayarlarından kaynaklı  meydana gelmektedir. Örneğin, hız, ivme veya tork gibi parametrelerin yanlış ayarlanması, PID (Proportional-Integral-Derivative) kontrol parametrelerinin doğru şekilde ayarlanmaması, servo motorun normalinden fazla amper çekmesine sebep olur. Böylesi durumlar yaşandığını farkettiğiniz andan itibaren, kontrol cihazının parametrelerinin dikkatlice gözden geçirilmesi ve gerektiğinde ayarların yeniden yapılandırılması gerekir. 

3.Aşırı Yük

Aşırı yük sorunu servo motorun aşırı amper çekmesine sebep olan en önemli nedenlerden birisidir. Bunun nedeni servo motorlar genellikle belirli bir yük kapasitesine sahip olmasından dolayı, kapasitesinin üstünde olan yüklerle karşılaştığında aşırı amper çekme sorunu  ile karşılaşabilirler. Bu gibi durumlar motorun aşırı ısınmasına, aşırı amper çekmesine ve hatta motorun hasar görmesine neden olabilir. Meydana gelen aşırı yük durumlarında servo motorunun çalışma koşulları dikkatle incelenmeli ve motorun belirli bir yük altında çalışma sınırı göz önünde bulundurularak uygulamanın yeniden değerlendirilmesi gerekebilir. Bunun yanı sıra servo  motorun aşırı yük altında çalışmasını önlemek adına, sistemdeki yükü azaltmak veya daha güçlü bir servo motor kullanmak gerekebilir. 

4.Elektriksel Sorunlar

Servo motorun aşırı amper çekmesine neden olan ve sıklıkla karşılaşılan durumların arasında yer alan elektriksel sorunlar, genellikle motorun besleme voltajı ile ilgilidir. Bu nedenle Servo motorlar belirli bir voltaj aralığında çalışmalıdır. Aksi halde  bu aralığın dışındaki voltajlar motorun aşırı güç çekmesine neden olabilir. Bunun yanı sıra, elektriksel bağlantılardaki kısa devreler, topraklama sorunları veya güç kaynağıyla ilgili diğer arızalar da servo motorunun aşırı amper çekmesine sebep olur. Elektriksel sorunların neden olduğu aşırı amper çekme sorununu çözmek için, motorun besleme voltajını kontrol etmek, elektriksel bağlantıları gözden geçirmek ve gerekirse elektriksel bileşenleri test etmek önemlidir. Ayrıca, motorun çalıştığı elektrik devresinin düzgün şekilde tasarlanmış ve monte edilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Böylece servo motorunun aşırı amper çekme sorunu önlenebilir ve sistem daha güvenilir bir şekilde çalışabilir.

5.Yaşlanma ve Aşınma Sorunları

Servo motorların zaman içinde karşılaştığı bir sorun olan yaşlanma ve aşınma problemi, servo motorun aşırı amper çekmesine neden olur. Bunun nedeni, Zamanla, servo motorunun  içindeki mekanik parçaların aşınması veya bozulması olarak adlandırılabilir.  Meydana gelen bu aşınma ve bozulma durumları, motorun verimliliğini azaltabilir ve daha fazla güç tüketmesine neden olabilir.Özellikle rulmanlar, dişliler ve yataklar gibi hareketli parçalar, sürekli çalışma sırasında aşınır ve bu da motorun işleyişini etkileyebilir. Ayrıca, motorun içindeki sarım telleri veya elektriksel bileşenler de zamanla yıpranabilir veya hasar görebilir. Bu da motorun aşırı amper çekmesine neden olur. Tüm bu nedenlerin oluşmaması için servo motorunun düzenli bakımının yapılması ve aşınan parçaların zamanında değiştirilmesi gerekir.  Bunun yanında, motorun belirli bir ömre sahip olduğu ve gerektiğinde değiştirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

6.Soğutma Problemleri

Servo motorlarda sıklıkla karşılaşılan durumlardan olan soğutma problemi, servo motorun aşırı amper çekmesine neden olur. Çünkü Servo motorlar, normal çalışma sırasında ısınabilirler. Bu bu ısınma sonucunda da,eğer soğutma sistemi düzgün çalışmıyorsa,  motorun performansı ciddi şekilde etkilenebilir ve aşırı amper çekmesine neden olur. Bu durum, hava akışının yetersizliğine veya soğutma sistemlerinin işlevsizliğine bağlı olarak meydana gelir. Bahsi geçen durumu çözmek için motorun monte edildiği yerde yeterli hava akışı sağlanmalı, soğutma sistemleri düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerektiğinde bakımı yapılmalıdır. Bu şekilde, servo motorunun aşırı amper çekme sorunu önlenir ve motorun uzun ömürlü olması sağlanır.

7.Yanlış Motor Seçimi

Servo motorun aşırı amper çekmesine neden olan sonuncu neden ise, yanlış motor seçimidir. Çünkü Servo motorların belirli bir güç aralığı ve kapasitesi vardır ve bunun içinde  uygulamanın gereksinimlerine uygun bir motor seçilmelidir. Eğer uygulamanın ihtiyaçlarına göre yetersiz bir motor seçilirse, bu durumda  motor normal çalışma koşullarında aşırı yük altında çalışabilir ve daha fazla güç tüketerek aşırı amper çekebilir. Bu noktada da, motorun performansı düşer, ısınır ve aşırı amper çekmeye başlar. Böylesi olası durumların yaşanmaması adına kesinlikle motor seçimi yapılırken, uygulamanın gereksinimlerinin dikkatlice değerlendirilmeli ve uygun bir motorun seçilmesi gerekir. Böylece uygulamanın yük gereksinimleri, hız, tork ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak, doğru motorun seçilmesiyle aşırı amper çekme sorunu önlenebilir ve sistem daha verimli bir şekilde çalışabilir.

Peki Servo Motor Gücünün Aşırı Amper Çektiği  Nasıl Anlaşılır?

Servo motorların gücünün yetmediği ve aşırı amper çektiğini anlamak zor olduğu düşünülse de sanılanın aksine oldukça kolay bir yolu vardır. Aşağıda yer verdiğimiz durumları gözlemleyerek servo motorun gücünün yetmediğini ve aşırı amper çektiğini anlayabilirsiniz. Böylelikle servo motorlar için olası önlemler alabilirsiniz.

1. Aşırı Isınma: Servo motorlar genel olarak, nominal kapasitesinin üzerinde çalıştırıldığı durumlar da  aşırı ısınma sorunu yaşayabilirler. Bu durum , motorun gücünün yetersiz olduğunu gösteren en yaygın belirtilerin başında gelmektedir..
2. Yavaş Yanıt: Servo motorların gücünün yetmediğini gösteren bir diğer durumda motorun, belirlenen hıza veya pozisyona ulaşmakta zorlanmasıdır, bu ve bu gibi durumlar servo motorun gücünün yeterli olmadığına işaret edebilir.
3. Titremeler: Servo motorların aşırı amper çektiğini gösteren bir diğer durumda Motorun düzensiz veya titrek bir hareket sergilemesidir. Servo motorların titrer bir durumda çalışması yetersiz güç ile bağlantılı olabilir.
4. Düşük Tork: Servo motorlar beklenen tork değerinin altında bir performans sergilemesi, motorun kapasitesinin yetersiz olduğunu gösterir. Bu durumda da aşırı ısınma sorunu yaşanabilir.

Sizde servo motorlarda aşırı amper çekme sorunu yaşamamak için ihtiyacınız olan doğru servo motoru seçmek için Servonorm’un uzmanları ile iletişime geçerek, size en uygun servo motoru satın alabilirsiniz.