Asenkron AC Servo Motor Nedir?

Asenkron AC servo motorlar, endüstriyel otomasyon ve kontrol sistemlerinde sıkça kullanılan, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren motorlardır. Bahsi geçen bu motorlardaki “Asenkron” terimi, rotor ile stator arasındaki hız farkına işaret eder. İş verimliliği konusunda oldukça verimli olan bu motorlar hakkında detaylı bilgiye sahip olmak için içeriğimize göz atabilirsiniz. Böylelikle asenkron ac servo motorlar hakkında detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.

Asenkron AC Servo Motor Nedir?

Asenkron AC Servo motor, endüstriyel otomasyon ve kontrol sistemlerinde yaygın olarak kullanılan ve genel olarak tork ve hız kontrolü gerektiren uygulamalarda tercih edilen bir elektrik motoru türüdür. Bu motor türü, temel olarak bir asenkron (indüksiyon) motorun özelliklerini taşır. Yani rotor ile stator arasındaki manyetik alan arasındaki hız farkı nedeniyle rotor, statorun manyetik alan hızından daha düşük bir hızda dönmesine yardımcı olur. Bu bağlamda asenkron ac motorlar, genellikle daha basit yapıya sahip olup, tork ve hız kontrolü açısından senkron motorlara göre daha düşük hassasiyet sunarlar. Böylelikle bu motor türü, dayanıklı yapıları ve düşük maliyetleri ile öne çıkarlar. Bu özellikleri sayesinde de, tork üretiminin önemli olduğu fakat yüksek hassasiyet gerektirmeyen uygulamalarda oldukça ideal bir konuma taşır. Ayrıca diğer servo motor türlerine göre daha az verimlidirler. Ancak dayanıklılıkları ve düşük bakım gereksinimleri sayesinde birçok endüstriyel alanda geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Asenkron AC Servo Motor Çalışma Prensibi

Asenkron AC Servo motor, indüksiyon motorlarının temel çalışma prensibini benimseyen bir motor türüdür. Genel yapısı itibariyle bu motorların çalışma prensibi, statorun oluşturduğu döner manyetik alan ile rotor arasındaki etkileşime dayanmaktadır. Böylelikle motorun çevresinde dönen bir manyetik alan meydana gelerek, rotor bu manyetik alanın etkisiyle hareket eder. Ancak, asenkron motorlarda rotor, statorun manyetik alan hızından daha düşük bir hızda döndüğünden rotor, statorun manyetik alanına tam olarak senkronize olmaz. Bunun sonucunda da bir kayıp oluşur ve asenkron motorları daha düşük verimli hale getirir.

Asenkron AC servo motorlar, bu çalışma prensibi sayesinde, hız ve tork kontrolü sağlamak için ideal bir yapı sunarak, otorun hız farkı nedeniyle, yüksek hassasiyet gerektiren uygulamalarda sınırlı performans göstermesine neden olur. 

Asenkron AC Servo Motor Kullanım Alanları

Asenkron AC Servo motorlar, dayanıklı ve ekonomik yapılarıyla çeşitli endüstriyel uygulamalarda tercih edilen motorlardır. Bu motorlar, genellikle yüksek hassasiyet gerektirmeyen ve tork ile hız kontrolünün önemli olduğu alanlarda kullanılır.Bahsi geçen bu alanlar şunlardır;

• Endüstriyel Otomasyon Sistemleri: Asenkron AC servo motorlar, fabrikalarda otomatik üretim hatlarında, montaj hatlarında ve taşıma sistemlerinde sıklıkla kullanılır. Bu motorlar, hız ve tork kontrolü gerektiren, sürekli ve güvenilir çalışma talep eden sistemler için uygundur.
• CNC Makineleri: Bilgisayar sayısal kontrollü (CNC) makinelerinde, yüksek doğruluk gerektiren işlemler için servo motorlar tercih edilir. Ancak, asenkron AC servo motorlar, düşük hassasiyet gerektiren ve daha yüksek tork ihtiyacı olan CNC makinelerinde kullanılabilir.
• Yüksek Tork Gerektiren Uygulamalar: Asenkron AC servo motorlar, yüksek tork gereksinimi olan uygulamalarda verimli çalışır. Bu motorlar, taşıma sistemlerinde, vinçlerde, pompalar ve kompresörlerde kullanılarak güçlü hareketler ve taşıma kapasiteleri sağlar.
• Hidrolik ve Pnömatik Sistemler: Asenkron AC servo motorlar, hidrolik ve pnömatik aktüatörleri besleyen sistemlerde kullanılır. Bu sistemlerde motorlar, genellikle hız kontrolü ve düşük tork gereksinimlerini karşılamak için tercih edilir.
• Taşıma ve Konveyör Sistemleri: Endüstriyel taşıma sistemlerinde ve konveyör bantlarında, ürünlerin taşınması ve istiflenmesi gibi işlemler için asenkron AC servo motorlar kullanılır. Motorlar, ürünlerin doğru hızda ve torkta taşınmasına yardımcı olur.
• Gıda ve İlaç Endüstrisi: Üretim hatlarında, paketleme makinelerinde ve ambalajlama sistemlerinde asenkron AC servo motorlar kullanılır. Bu motorlar, sürekli ve güvenilir bir performans sunarak, gıda ve ilaç endüstrilerindeki kalite kontrolünü sağlar.
• Robotik Uygulamalar: Robotik kollar ve otomatik montaj hatlarında, asenkron AC servo motorlar, motorun güçlü tork üretme yeteneği ve dayanıklılığı sayesinde kullanılır. Yüksek hassasiyet gerektirmeyen robotik uygulamalarda, ekonomik ve dayanıklı bir seçenek sunar.
• Taşıma ve Depolama Sistemleri: Özellikle lojistik sektöründe, depolama ve taşıma işlemlerinde asenkron AC servo motorlar kullanılarak ürünlerin hızlı ve güvenli bir şekilde taşınması sağlanır.

Asenkron AC Servo Motorların Sağladığı Avantajlar

Asenkron ac servo motorların kullanıldığı alana göre sunmuş oldukları avantajlar vardır. Sağlamış oldukları bu avantajlar genel olarak şu şekildedir;

• Asenkron AC servo motorlar, senkron AC servo motorlara kıyasla daha düşük maliyetli üretim ve satın alma fiyatlarına sahiptir. Bu özellik, onları bütçe dostu çözümler arayan işletmeler için cazip kılar.
• Asenkron motorlar, daha basit yapıları sayesinde daha dayanıklıdır. Bu nedenle de Düşük bakım gereksinimleri ve daha az bileşen içermeleri, uzun süreli kullanımda güvenilirlik sağlar.
• Asenkron AC servo motorlar, yüksek tork üretme kapasitesine sahip olduğundan, özellikle tork gereksinimlerinin yüksek olduğu uygulamalarda önemli bir avantaj sağlar. Örneğin, taşıma sistemleri, vinçler ve pompalar gibi yüksek tork isteyen sistemlerde etkin bir şekilde çalışır.
•  Asenkron motorlar, genellikle verimli çalışarak enerji tüketimini düşürürler. Bu, uzun vadede işletme maliyetlerini azaltır ve enerji tasarrufu sunar.
•  Aynı zamanda asenkron AC servo motorlar, yüksek güvenilirlikleri ile bilinir. Bu nedenle endüstriyel otomasyon, robotik ve taşıma sistemleri gibi sürekli çalışan sistemlerde stabil ve güvenilir bir performans sunarlar.
• Bahsi geçen bu motorlar, daha az bileşen ve karmaşıklık içerdiği için bakım gereksinimleri düşer. Ayrıca, aşınma ve yıpranma seviyeleri de genellikle daha düşüktür, bu da bakım maliyetlerini azaltır.
• Belirtilen bu asenkron motorlar, hız ve tork kontrolü sağlayarak birçok farklı uygulama için uyumlu hale gelir. Bu da motor sürücülerinin yardımıyla, tork ve hız ayarları hassas bir şekilde yapılabilir.
•  Asenkron motorlar, genellikle yüksek hızlarda verimli çalışabilirler. Bu özellik, üretim hattı gibi hızlı hareket ve doğru zamanlama gerektiren uygulamalar açısından oldukça avantajlıdır.
• Endüstriyel otomasyon, CNC makineleri, taşıma sistemleri ve daha birçok alanda etkin bir şekilde çalışabilir.

Asenkron AC Servo Motorların Dezavantajları

Asenkron AC Servo motorlar, birçok avantaj sunsa da, bazı dezavantajları da mevcuttur. Bu dezavantajlar, motorun kullanım alanları ve performans beklentileri doğrultusunda değişkenlik göstermektedir. Bahsi geçen bu dezavantajlar şunlardır;

• Asenkron AC servo motorlar, senkron AC servo motorlara kıyasla daha düşük hassasiyetle çalışır. Bu nedenle, yüksek hassasiyet gerektiren uygulamalarda sınırlı performans gösterebilirler.
• Genellikle senkron motorlara kıyasla daha düşük verimlilikle çalıştıklarından dolayı, Rotor ve stator arasındaki hız farkı, enerji kayıplarına yol açabilir. Bu durum, özellikle yüksek enerji verimliliği gerektiren uygulamalarda olumsuz bir faktör olabilir.
• Asenkron AC motorlar, çalışmaya başladığında yüksek bir başlangıç akımı çekerler. Bu durum, motorun besleme sisteminde ani gerilim dalgalanmalarına yol açabilir ve diğer cihazların performansını etkileyebildiğinden dolayı, özellikle küçük ve hassas sistemlerde sorun yaratabilir.
• Hız kontrolü konusunda başarılı olsa da, tork kontrolü konusunda senkron motorlar kadar verimli değildir. Bu da yüksek tork gerektiren uygulamalarda, tork dalgalanmaları ve verimsizlikler görülebilir.
• Asenkron AC servo motorların doğru çalışabilmesi için daha karmaşık motor sürücüleri ve kontrol sistemleri gereklidir. Bu, motorun kullanımını ve kurulumu daha karmaşık ve maliyetli hale getirebilir. Ayrıca, motorun sürücüsünün doğru ayarlanması gerektiğinden, yazılım ve donanım tarafında da dikkatli bir yapılandırma gerektirir.

Asenkron AC Servo Motorların Bakımı 

Asenkron AC Servo motorların bakımı, motorun uzun ömürlü ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için düzenli olarak yapılması gereken önemli bir süreçtir. Bu süreçte asenkron ac servo motorlar, özellikle motorun içinde bulunan yataklar, soğutma sistemleri, sargılar ve bağlantılar gibi bileşenlerin kontrol edilmesini içerir.

Bunun için ilk olarak, motorun elektriksel bileşenlerinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Bunu yaparken, Yüksek gerilim hatları, bağlantı noktaları ve sigorta gibi bileşenlerin zamanla aşınma ya da gevşeme yapabileceği için bu noktalar sık sık gözden geçirilmelidir. Ayrıca, motorun soğutma sistemine de dikkat edilmeli. Buna ek olarak, yataklarında kontrol edilmesi gerekir. Bunun için belli zamanlarda yatak alanları detaylı şekilde gözden geçirilmeli. Son olarak Rotor ve stator arasındaki manyetik etkileşim, motorun verimli çalışması için kritik olduğundan, motor sargılarının temiz olması gözden kaçırılmamalı ve motorun düzenli olarak yağlanması da gerekir. Böylelikle motorun hareketli parçalarının aşınmasını engellenir.

Yukarıda belirtilen tüm bakım rutinleri uygulanarak, Asenkron AC servo motorların uzun süreli, güvenilir ve verimli çalışmasını sağlanarak, arıza ve bakım maliyetlerini azaltır.

Asenkron AC Servo Motor ile Senkron AC Servo Motor Arasındaki Farklar Nelerdir?

Çalışma Prensibi:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, rotor ile stator arasındaki hız farkı (slip) nedeniyle çalışır. Rotor, statorun manyetik alan hızından daha düşük bir hızda döner. Bu durum, motorun verimliliğini ve hassasiyetini etkileyebilir. Çünkü rotorun hız farkı, güç kayıplarına ve daha düşük performansa yol açar.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, rotorun statorun manyetik alan hızına tam olarak uyum sağlaması prensibiyle çalışır. Bu, rotorun hızının statorun manyetik alanı ile senkronize olduğu anlamına gelir. yani rotor ve stator arasındaki hız farkı (slip) yoktur. Bu özellik, motorun daha yüksek verimlilik ve hassasiyetle çalışmasını sağlar.

Verimlilik:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar genellikle daha düşük verimlilikle çalıştığından, Rotorun hız farkı nedeniyle enerji kayıpları daha yüksek olur.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, daha yüksek verimlilikle çalışır. Bunun temel nedeni de, statorun manyetik alan hızına senkronize olduğu için enerji kayıpları minimum seviyede olmasıdır.

Hassasiyet ve Kontrol:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, pozisyon ve hız kontrolünde senkron motorlara göre daha düşük hassasiyete sahiptir. Bu motorlar genellikle düşük hassasiyet gerektiren uygulamalarda kullanılır.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, yüksek hassasiyet ve doğruluk gerektiren uygulamalar için idealdir. Rotor ve stator arasındaki senkronizasyon sayesinde daha hassas hız ve pozisyon kontrolü sağlanabilir.

Kullanım Alanları:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, daha düşük maliyetleri ve dayanıklılıkları sayesinde, tork gereksiniminin yüksek olduğu ancak hassasiyetin daha düşük olduğu uygulamalarda tercih edilir. Örnek olarak, taşıma sistemleri, vinçler ve bazı CNC makineleri gibi uygulamalarda kullanılır.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, yüksek hassasiyet ve verimlilik gerektiren uygulamalarda tercih edilir. Özellikle robotik sistemler, hassas pozisyonlama gerektiren makineler ve CNC makineleri gibi uygulamalarda kullanılır.

Maliyet:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, daha basit yapıları ve düşük maliyetleri ile daha ekonomik bir seçenek sunar.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, daha karmaşık yapıları ve yüksek hassasiyetleri nedeniyle genellikle daha pahalıdır.

Başlangıç Akımı:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, çalışmaya başlarken daha yüksek başlangıç akımı çeker. Bu durum , motorun ilk çalıştırılması sırasında daha fazla enerji tüketimine yol açabilir.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar da başlangıç akımı çeker. Ancak asenkron motorlara göre genellikle daha kontrollü bir başlangıç yaparlar.

Isınma ve Soğutma:

• Asenkron AC Servo Motor: Asenkron motorlar, daha yüksek kayıplara sahip oldukları için daha fazla ısınma eğilimindedir. Bu nedenle, iyi bir soğutma sistemi gerektirebilir.
• Senkron AC Servo Motor: Senkron motorlar, daha verimli çalıştıkları için daha az ısınır ve daha düşük enerji kayıpları yaşar.

Siz de servo motor çeşitleri için Servonorm’un uzman ekibinden yardım alarak, iş süreçlerinizde verimliliği artırabilirsiniz.